Búp bê Matryoshka và những điều có thể bạn chưa biết

Hình ảnh búp bê màu sắc sặc sỡ mang trong mình hàng chục búp bê cỡ nhỏ dần, đã đi vào trí nhớ nhiều người đến mức mặc dù “Matryoshka” là từ không có nghĩa, ai ai cũng biết đó là gì.

Nhắc đến biểu tượng văn hóa nước Nga, người ta thường nhớ tới búp bê Matryoshka (матрёшка), búp bê Nga hay búp bê babushka (Бабушка). Matryoshka là một loại búp bê đặc trưng của Nga, là một bộ gồm những búp bê rỗng ruột có kích thước từ lớn đến nhỏ. Con búp bê nhỏ nhất sẽ được chứa đựng trong lòng con búp bê lớn hơn nó một chút, đến lượt mình con búp bê lớn được chứa trong một con búp bê khác lớn hơn, và cứ thế cho đến con lớn nhất sẽ chứa tất cả những con búp bê còn lại trong bộ.

Nguồn gốc búp bê Matryoshka

Nhân vật búp bê nổi tiếng thế giới này cứ ngỡ được bước ra từ trong câu chuyện cổ tích. Nhưng trên thực tế nó mới chỉ có hơn 100 năm tuổi và có tiền thân xuất phát từ Nhật Bản. Thật vậy, Matryoshka được sản xuất dựa trên mẫu hình ảnh từ một búp bê gỗ của Nhật- vị thần Fukurokuju.

Fukurokuju là một trong Thất Phước Thần theo thần thoại Nhật Bản có khả năng hồi sinh người chết

Sau đó 1 họa sĩ người Nga mang tên Mamontov đã bắt gặp hình tượng này và phác thảo ra giấy hình thù búp bê ngộ nghĩnh, chọn hình ảnh người phụ nữ dựa vào câu chuyện cổ tích của Nga từ xưa. Câu chuyện nói về tình cảm gia đình sâu sắc. Khi một đứa trẻ trong nhà đi lạc tới khu vực của sói hung dữ, người chị nhìn thấy em mình từ xa đã cùng bà và mẹ chạy đuổi theo cô bé tới hang ổ của sói để đưa cô về nhà.

Bộ búp bê Matryoshka đầu tiên do Zvyozdochkin và Malyutin chế tác dựa trên bản vẽ của họa sĩ Mamontov

 Tên gọi Matryoska đến từ đâu?

Từ “matryoshka” (матрёшка) là một cách gọi thân mật của “Matryona” (Матрёна), một tên riêng trong tiếng Nga dành cho phái nữ. Con búp bê Nga giống như một cô thôn nữ khỏe mạnh với đôi má hồng mặc trong bộ đồ Sarafan truyền thống. Các học giả còn cho rằng cái tên này xuất phát từ từ “mater” trong Latin có nghĩa là “mẹ”. Do đó, cái tên Matryoshka hay Matryona luôn gợi lên hình ảnh người mẹ của một gia đình nông dân Nga với thân hình phốp pháp, khỏe mạnh và gương mặt phúc hậu.

Tại sao con búp bê Nga cuối cùng lại thường “xấu xí” nhất?

Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao con búp bê cuối cùng thường  là con xấu nhất không? Đó không phải là do tay nghề của các nghệ nhân. Matryoshka cũng giống như con người, ngụy trang bằng nhiều lớp vỏ bọc. Lớp vỏ nào ban đầu cũng mạnh mẽ, và xinh đẹp,  bởi đó là khi họ cảm thấy an toàn và tự tin nhất. Nếu chỉ nhìn một người bằng đôi mắt thì bạn lại càng không thể hiểu họ một cách trọn vẹn…có thể họ thật kiêu ngạo, độc tài, bướng bỉnh, lạnh lùng..thế nhưng ở bên trong đó vẫn còn những lớp vỏ khác và quan trọng là vẫn còn một tráí tim.

Ý nghĩa của Matryoska là trái tim được nắm giữ bởi búp bê cuối cùng, búp bê nhỏ nhất. Cô nàng búp bê út yếu đuối nhất và cần được bảo vệ nhất, đấy là lớp vỏ cuối cũng có lẽ là không đẹp, không mạnh mẽ, tuyệt vời như các vỏ bọc ban đầu nhưng đấy chính là tâm hồn và con người  thật sự và sẽ thật không dễ gì để thấy nó đâu.

Nếu bạn đã may mắn được ai đó cởi bỏ tất cả các vỏ bọc và đến với bạn bằng một hình hài búp bê út, điều đó có nghĩa là họ đã đặt niềm tin, sự thương yêu chân thành nhất vào bạn. Vỏ bọc cuối cùng bao giờ cũng mỏng manh dễ vỡ và yếu đuối nhất, bạn đừng làm họ tổn thương và thất vọng, hãy trở thành những vỏ bọc mới của người ấy.

Hãy yêu thương, quan tâm, kiên nhẫn thì sẽ thấy được lớp vỏ bọc của họ

Ở Nga, dù phát triển mạnh với nhu cầu khách hàng lớn, song búp bê Matryoshka vẫn được giữ nguyên quy trình sản xuất thủ công. Những loại gỗ thường được dùng để làm búp bê là gỗ chanh, gỗ bạch dương, gỗ cây sủi, gỗ cây dương. Các nơi có truyền thống sản xuất búp bê là Sergiyev Posad, Semionovo (thành phố Semyonovngày nay), Polkholvsky Maidan và Kirov. Đặc biệt ở vùng Semionovo, Matyioska được trang trí rất cầu kỳ và có tính tượng trưng nhiều hơn, mang hơi hướng truyền thống của nước Nga cổ. Ban đầu, các họa sĩ dùng chổi vẽ nhẹ nhàng đánh dấu những đường viền của khuôn mặt, đôi mắt, đường môi, và sau đó tô màu vào 2 bên má. Tiếp đến họ vẽ váy, tạp dề, khăn quấn đầu và sau đó là vẽ tiếp đến đôi tay.

Một bộ Búp bê Matryoska trang trí theo phong cách của Nhà thờ

Một bộ búp bê thể hiện các chính trị gia Nga và Liên Xô. Từ lớn đến bé: Putin, Yeltsin, Gorbachyov, Brezhnev, Khrushchyov, Stalin, Lenin, Nikolai II,Ekaterina II, Pyotr I

Một búp bê có hình Donald Trump trong đợt tranh cử tổng thống vừa rồi

Nếu có một người thân là du học sinh ở Nga, điều gì sẽ làm tôi mong đợi hơn là việc được tặng một bộ búp bê như thế này? Vừa mang nhiều hình ảnh ý nghĩa và màu sắc rực rỡ, búp bê Matryoska vẫn luôn là biểu tượng của Nga và là thứ đồ lưu niệm tuyệt nhất mỗi khi du khách đến thăm xứ sở bạch dương xinh đẹp.

ST-- http://sinhviendvfu.ru/van-hoa-nga-bup-be-matryoska-va-nhu%CC%83ng-dieu-co-the%CC%89-ba%CC%A3n-chua-biet/